top of page
Yazarın fotoğrafıAv. Halil Demir

Adli Yardım

Güncelleme tarihi: 21 Oca 2021

Adli yardım, önemli ölçüde zor duruma düşmeden yargılama giderlerini karşılayamayacak durumda olan kimselerin başvuru ve talepleri sonucunda mahkemece verilen bir tedbir kararıdır. Kişinin adli yardım talebinin kabulü için ''ekonomik olarak zor durumda olması'' ve ''iddia ve taleplerinin açıkça dayanaktan yoksun olmaması'' gerekmektedir. Adli Yardım Hukukumuzda Hukuk Muhakameleri Kanunu'n 334,335,336,337,338,339 ve 340. maddelerinde düzenlenmiştir. Buna adli yardımdan yararlanacak kişiler, adli yardımın kapsamı, adli yardım talebi, adli yardım talebinin incelenmesi, adli yardım kararının kaldırılması, adli yardımla ertelenen yargılama giderlerinin tahsili ve adli yardım kararı ile atanan avukatın ücretinin ödenmesi ile ilgili yasal düzenleme aşağıdaki gibidir.


Adli yardımdan yararlanacak kişiler


  1. Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, taleplerinin açıkça dayanaktan yoksun olmaması kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler.

  2. Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve mali açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler.

  3. Yabancıların adli yardımdan yararlanabilmeleri ayrıca karşılıklılık şartına bağlıdır.


Adli yardımın kapsamı


Adli yardım kararı, ilgiliye, aşağıdaki hususları sağlar:

a) Yapılacak tüm yargılama ve takip giderlerinden geçici olarak muafiyet.

b) Yargılama ve takip giderleri için teminat göstermekten muafiyet.

c) Dava ve icra takibi sırasında yapılması gereken tüm giderlerin Devlet tarafından avans olarak ödenmesi.

ç) Davanın avukat ile takibi gerekiyorsa, ücreti sonradan ödenmek üzere bir avukat temini.

(2) Mahkeme, talepte bulunanın, yukarıdaki bentlerde düzenlenen hususlardan bir kısmından yararlanmasına da karar verebilir.

(3) Adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder.


Adli yardım talebi

  1. Adli yardım, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir.

  2. Talepte bulunan kişi, iddiasının özeti ile birlikte, iddiasını dayandıracağı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır.

  3. Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya yapılır.

  4. Adli yardım talebine ilişkin evrak, her türlü harç ve vergiden muaftır.



Adli yardım talebinin incelenmesi


(1)Mahkeme, adli yardım talebi hakkında duruşma yapmaksızın karar verebilir.Ancak, talep hâlinde inceleme duruşmalı olarak yapılır. Adli yardım taleplerinin reddine ilişkin mahkeme kararlarında sunulan bilgi ve belgelerin kabul edilmeme sebebi açıkça belirtilir.


(2) Adli yardım talebinin reddine ilişkin kararlara karşı, tebliğinden itibaren bir hafta içinde kararı veren mahkemeye dilekçe vermek suretiyle itiraz edilebilir. Kararına itiraz edilen mahkeme, itirazı incelemesi için dosyayı o yerde adli yardım talebi yapılan hukuk mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye, son numaralı daire için birinci daireye, o yerde adli yardım talebi yapılan hukuk mahkemesinin tek dairesi bulunması hâlinde ise aynı işlere bakmakla görevli en yakın mahkemeye gönderir. İtiraz incelemesi neticesinde verilen karar kesindir. Adli yardım talebi reddedilirse, ödeme gücünde sonradan gerçekleşen ciddi bir azalmaya dayanılarak tekrar talepte bulunulabilir.


(3) Adli yardım, daha önce yapılan yargılama giderlerini kapsamaz.


Adli yardım kararının kaldırılması


(1) Adli yardımdan yararlanan kişinin mali durumu hakkında kasten veya ağır kusuru sonucu yanlış bilgi verdiği ortaya çıkar veya sonradan mali durumunun yeteri derecede iyileştiği anlaşılırsa adli yardım kararı kaldırılır.


Adli yardımla ertelenen yargılama giderlerinin tahsili


(1) Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Adli yardımdan yararlanan kişinin haksız çıkması hâlinde, uygun görülürse yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verilebilir.


(2) Adli yardım kararından dolayı Devletçe ödenen veya muaf tutulan yargılama giderlerinin tahsilinin, adli yardımdan yararlananın mağduriyetine neden olacağı mahkemece açıkça anlaşılırsa, mahkeme, hükümde tamamen veya kısmen ödemeden muaf tutulmasına karar verebilir.


Adli yardım kararıyla atanan avukatın ücretinin ödenmesi


(1) Adli yardımdan yararlanan kişi için mahkemenin talebi üzerine baro tarafından görevlendirilen avukatın ücreti, yargılama gideri olarak Hazineden ödenir.


Arabuluculuk'ta adli yardım


Arabuluculuk başvuru ve süreci ile ilgili giderlerin adli yardımdan karşılanması hususu 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk kanunun 13.maddesine 12/10/2017 tarihinde eklenen 3.fıkra ile düzenlenmiştir. Buna göre; Arabuluculuk ücretini karşılamak için adli yardıma ihtiyaç duyan taraf, arabuluculuk bürosunun bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesinin kararıyla adli yardımdan yararlanabilir. Bu konuda 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 334 ila 340 ıncı maddeleri kıyasen uygulanır

961 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Commentaires


bottom of page